Het laatste levensjaar van mensen met kanker is een kwetsbare periode waarin het ontvangen van de juiste zorg extra belangrijk is. Landelijke cijfers over palliatieve zorg en zorg in de laatste levensfase zijn er heel weinig. Om meer inzicht te krijgen in de kwaliteit van zorg in de laatste levensfase voor mensen met kanker, hebben Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) en Vektis samen gekeken naar de landelijke inzet van palliatieve zorg en naar mogelijke overbehandeling in de laatste maand van het leven van mensen met kanker. Uit dit onderzoek blijkt dat deze groep relatief laat palliatieve zorg ontvangt en dat een significant deel van de mensen met kanker mogelijk overbehandeld wordt in de laatste maand van het leven. In deze factsheet zetten we een aantal uitkomsten op een rij.
Factsheet Palliatieve zorg voor mensen met kanker
43 duizend mensen stierven met of aan kanker
In 2017 overleden in Nederland 149 duizend mensen.
De gemiddelde leeftijd waarop vrouwen overlijden is 74 jaar, bij mannen is dat 72.
43 duizend mensen hadden ten tijde van hun overlijden een of meerdere vormen van kanker. In de declaratiedata kunnen wij niet zien wat de uiteindelijke doodsoorzaak is. Wel zien we welke aandoening(en) iemand had op het moment van overlijden.
Longkanker bovenaan top 3 kankersoorten bij overlijden
Bij de 43 duizend mensen die overleden met of aan kanker, zien wij dat zij met name longkanker, darmkanker en/of urologische tumoren (blaas, nier of urinewegen) hadden.
In de staafdiagram zie je de top 3 van kankersoorten bij overlijden. We tonen het percentage patiënten dat overleden is met of aan deze kankersoort in 2017.
Wat is palliatieve zorg?
Palliatieve zorg richt zich op de kwaliteit van leven van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening of kwetsbaarheid. Het doel van palliatieve zorg is om een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven te realiseren, door bijvoorbeeld het voorkomen of verlichten van lijden. Voorbeelden van palliatieve zorg zijn gesprekken met de huisarts over wensen rondom het levenseinde, palliatieve thuiszorg of eerstelijnsverblijf in een hospice of verpleeghuis.
19% ontving eerste palliatieve zorg in 1 tot 3 maanden voor het overlijden
Palliatieve zorg start als genezing of herstel niet meer mogelijk is. Bijvoorbeeld wanneer de zorgverlener verwacht dat de patiënt in de komende 12 maanden komt te overlijden. 39% van de patiënten met kanker ontvingen palliatieve zorg tussen 1 en 12 maanden voor overlijden. Van die 39 % ontving iets meer dan de helft dit tussen 3 en 12 maanden voor overlijden en iets minder dan de helft tussen 1 en 3 maanden voor overlijden.
39% van de mensen met kanker kreeg in 1 tot 12 maanden voor het overlijden palliatieve zorg
In Nederland kreeg 39% van de mensen met kanker palliatieve zorg. Dit percentage varieert per provincie. Dit kan te maken hebben met onder andere de leeftijdsopbouw van een provincie en het zorglandschap.
In de provincies Groningen en Friesland was het percentage met 43 het hoogst, terwijl in Flevoland minder palliatieve zorg (35%) werd gedeclareerd bij de zorgverzekeraar. Om de palliatieve zorg in de regio te bevorderen zijn er 65 regionale Netwerken Palliatieve zorg in Nederland.
Klik met je muis in de kaart en bekijk hoe vaak er palliatieve zorg gegeven wordt in jouw provincie.