Factsheet Zorg in gemeenten

  • Zorg in gemeente
  • Integrale zorg
  • Langdurige zorg
Deel dit bericht via

In de afgelopen 3 jaar is het aandeel cliënten dat gebruik maakt van instellingszorg binnen de langdurige zorg kleiner geworden. Dit komt doordat in verhouding het aandeel cliënten dat gebruik maakt van zorg thuis harder is gestegen. Dit is in lijn met het landelijke beleid om mensen langer thuis te laten wonen. Het totaal aantal mensen dat gebruik maakt van langdurige zorg neemt toe, onder andere door de vergrijzing in Nederland. Instellingszorg en zorg thuis vallen beiden onder de Wet langdurige zorg (Wlz).

In Nederland zijn de uitgaven voor de zorg in te delen in 4 wetten: zorgverzekeringswet (Zvw), Wet langdurige zorg (Wlz), de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Jeugdwet (JW). In deze factsheet laten we het beeld zien van het gebruik van zorg vanuit de Zvw en de Wlz per gemeente in Nederland. Hierbij zoomen we in op thema’s die voor gemeenten belangrijk zijn, zoals de zorg voor ouderen en voor mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA). De download bij deze factsheet bevat alle data die wordt getoond in de factsheet, met daarbij een overzicht van de uitgaven voor de langdurige zorg per gemeente.

Aandeel instellingszorg daalt binnen Wlz

In de afgelopen 3 jaar daalt het aandeel van de instellingszorg in de langdurige zorg. Het aandeel cliënten in de instellingszorg binnen de Wlz in 2017 is 78%, in 2019 72%. Deze daling is in lijn met het landelijke beleid om mensen langer thuis te laten wonen.

De uitgaven voor instellingszorg zijn in 2019 met ruim 76 duizend euro per persoon, ruim 3 keer zo hoog als de uitgaven van langdurige zorg thuis. Wanneer mensen meer zorg thuis ontvangen, dan worden de uitgaven voor de Wlz beperkt. In Nederland ontvangen 317.000 mensen langdurige zorg, hiervan zijn 220.000 mensen 65 jaar of ouder.

 

Uitgaven in Wlz stijgen harder dan in Zvw

Als we de uitgaven uit de Zvw en Wlz bij elkaar optellen, dan is de Wlz goed voor ongeveer 28% van de uitgaven in 2016. In 2018 is dit 30%.
In 2018 zijn de uitgaven voor de Zvw 44 miljard euro en voor de langdurige zorg 19 miljard euro.

Tussen gemeenten onderling zijn er grote verschillen. De aanwezigheid van een groot verpleeghuis of een grote zorginstelling voor verstandelijk gehandicapten zorgt er bijvoorbeeld voor dat het percentage langdurige zorg in verhouding veel groter is dan in andere gemeenten. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de gemeente Baarn, waar bijna 65% van de uitgaven naar de Wlz gaan. Op Schiermonnikoog is dat slechts 4%.

Hoe ouder de bevolking, hoe hoger de Zvw uitgaven

De gemiddelde uitgaven voor de Zvw liggen voor de meeste gemeenten tussen de 2.200 en 2.700 euro per inwoner in 2019*.

De gemiddelde uitgaven per inwoner hangen samen met de gemiddelde leeftijd in de gemeente. Gemeenten met een oudere populatie hebben gemiddeld hogere zorguitgaven dan gemeenten met jongere inwoners. In de donker gekleurde regio’s in de kaart hiernaast wonen over het algemeen dan ook meer ouderen.

Wil je weten hoe hoog de zorguitgaven uit de Zvw per inwoner zijn in jouw gemeente? Navigeer dan met je muis over de kaart of kijk in het excelbestand met alle data (download).

 

45% uitgaven Zvw door ouderen in 2019

45% van de zorguitgaven binnen de Zvw zijn in 2019* voor ouderen. In Nederland is 20% van de bevolking ouder dan 65 jaar. Ouderen krijgen met name meer zorg in het ziekenhuis (MSZ) en in de wijkverpleging.

De hogere zorguitgaven van ouderen worden onder meer verklaard door de hoge kosten in het laatste levensjaar. Gemiddeld zijn de kosten in dat jaar 15 keer hoger dan de zorguitgaven in elk van de voorafgaande levensjaren.

 

60% van de mensen met dementie woont thuis

In 2018 hadden ongeveer 280 duizend mensen ouder dan 40 jaar dementie. Wanneer we 1 januari 2018 als peildatum nemen, dan zien we dat 60% van hen thuis woont. In de figuur zie je hoe hoog dat percentage per gemeente is. In de figuur zie je ook welk percentage op die peildatum in een verpleeghuis woonde, en welk percentage gedurende het jaar verhuisd is naar een verpleeghuis.

Mensen met dementie zijn kwetsbaar en hebben een toenemende zorgbehoefte. Het is van belang om een goed inzicht te hebben in de dementie populatie, om de zorg voor dementerenden zo goed mogelijk te kunnen organiseren. Vektis heeft in 2018 de dementie populatie bepaald voor Nederland, op basis van het zorggebruik. 

Navigeer met je muis over de figuur om alle cijfers per gemeente te zien. De kleur van de gemeente geeft aan welk percentage van de mensen met dementie het hele jaar thuis heeft gewoond.